Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Dr. Annemiek van Dijke
Bijdrage: De ene borderline is de andere niet

Annemiek van Dijke studeerde psychologie aan de Universiteit van Leiden en promoveerde aan de Universiteit Utrecht. Zij heeft veel ervaring in diagnostieken en behandeling van disfunctionele regulatie bij patiënten met psychische klachten, PTSD, borderline persoonlijkheidsstoornis en klachten gerelateerd aan chronisch trauma in de kindertijd. Annemiek is manager zorg bij PsyQ & NiceDay. Ook is zij actief als senior onderzoeker klinisch (neuro)psycholoog-psychotherapeut NVP, psychotraumatherapeut NtVP, cognitief- gedragstherapeut en supervisor.

De relevantie van het onderscheiden van emotie regulatie stijlen, gehechtheidstijlen en vormen van dissociatie bij Borderline problematiek. Het woord Borderline wordt makkelijk in de mond genomen. Daarmee wordt dan bedoeld dat iemand emotie-regulatie problemen heeft, meestal relatief 'teveel emoties in verhouding tot de situatie'. Een samenhang tussen emotie regulatie problemen met sociale situaties of relaties kan vaak worden herkend. Minder bekend is dat er ook vormen van emotie-regulatie problemen zijn waarbij iemand 'relatief te weinig' emoties laat zien op het moment dat het ertoe doet of dat iemand wel 'veel voelt maar niet kan vertellen welke emotie'. Ook deze vormen van emotie-regulatie problemen kunnen problemen opleveren in sociale situaties of relaties. Emotie-regulatie problemen kunnen aangeboren zijn (temperament) maar kunnen ook samen hangen met nare ervaringen in de kindertijd en/ of tot uitdrukking komen in gehechtheidsstijlen in de (jong) volwassenheid en vormen dan dissociatieve klachten. Deze presentatie laat zien aan de hand van onderzoeksresultaten en klinische vignetten hoe subtypen van emotie-regulatie problemen bij borderline onderscheiden kunnen worden voorzien van adviezen voor behandeling en bejegening.

Drs. Liesbet Nijssens
Bijdrage: Mentaliseren bevorderen bij BPS

Liesbet Nijssens is klinisch psycholoog en psychoanalytisch psychotherapeut. Ze is werkzaam als MBT therapeut bij de Viersprong, waar ze MBT-Parents (MBT-P) ontwikkeld heeft, een behandelmodule voor ouders met een borderline persoonlijkheidsstoornis en hun jonge kinderen. Daarnaast doet ze onderzoek naar ouderlijk mentaliseren aan de onderzoeksgroep Klinische Psychologie van de KULeuven. Verder is ze werkzaam bij het expertisecentrum MBT Nederland en MBT België. Liesbet Nijssens is erkend als supervisor en leertherapeut bij de Vlaamse Vereniging voor Psychoanalytische Therapie (VVPT) en is door het AFNCCF gecertificeerd MBT trainer en supervisor.

Mentaliseren verwijst naar het vermogen om onszelf en anderen van binnenuit te begrijpen. Goed mentaliseren houdt in dat we in staat zijn contact te maken met onze eigen binnenwereld en die van anderen, en dat we gedrag begrijpen vanuit achterliggende gedachten, gevoelens en bedoelingen. Dit begrijpen van ons eigen perspectief, alsook dat van anderen, leidt tot meer succesvolle interacties en sociale relaties. ​Bij sommige psychische stoornissen, zoals de borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), is het vermogen tot mentaliseren verstoord. Dit leidt tot het misbegrijpen van emoties, gedachten, en gedragingen, wat tot uiting komt in allerlei klachten en symptomen zoals problemen met emotieregulatie en impulscontrole, verstoringen in relaties en identiteitsproblemen. Het verbeteren van mentaliseren, als therapeutische interventie, is een aangetoonde evidence-based behandelmethodiek voor patiënten met een BPS. In deze deelsessie zal ingegaan worden op de vraag wat mentaliseren is, hoe we slecht mentaliseren (bij BPS) kunnen herkennen en hoe je het mentaliseren kan versterken.

Drs. Erwin van Meekeren
Bijdrage: Een (radicaal) contextuele visie

Na zijn studie Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden koos Erwin van Meekeren voor de specialisatie tot psychiater. Na zijn opleiding was hij werkzaam als (beleids)psychiater bij APZ Endegeest (nu Rivierduinen), Parnassia/PsyQ en Scelta (GGNet). Altijd in het vakgebied persoonlijkheidsproblematiek en altijd met aandacht voor de context. Ook verricht hij psychiatrische expertises bij werkgerelateerde problematiek. Hij publiceerde vele artikelen en diverse boeken, organiseerde congressen en is officieel docent (CIPION). Daarnaast is hij vanaf de start redacteur van psychiatrienet en jarenlang actief geweest binnen Stichting Borderline, Triade Borderline en het landelijk familieberaad GGZ.

De blik op buiten! Een contextuele visie is essentieel voor diagnostiek, behandeling, herstel en terugvalpreventie bij mensen met Borderline. Het gaat o.a. om een veilig sociaal netwerk als ook om maatschappelijke participatie. Ook een kritische blik op ons eigen handelen (als professional, als team en als 'GGZ') is belangrijk.

Drs. Bert van Luyn
Bijdrage: Suïcidaliteit bij (borderline-) persoonlijkheidsstoornissen

Bert van Luyn is als klinisch psycholoog verantwoordelijk voor een deeltijdprogramma voor suïcidale patiënten en een deeltijdprogramma voor mensen met persoonlijkheidsproblematiek.
Met Ad kerkhof is hij redacteur van 'Behandeling van suïcidaal gedrag in de praktijk van de GGZ', BSL, 2016. Hij geeft al jarenlang (inter-)nationaal onderwijs over diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag.

In zijn presentatie behandelt Bert van Luyn de dynamiek van (chronisch) suïcidaal gedrag bij patiënten met (borderline-) persoonlijkheidsproblematiek. Hij bespreekt hun suïcidale motivatie, suïcidale intentie, en behandelt instrumenten waarmee risico's in kaart kunnen worden gebracht. Tot slot bespreekt hij de vooringenomenheid t.o.v. deze patiënten in de GGZ en hoe hier op een meer verantwoorde wijze mee om te gaan.

Drs. Carolien Entrop
Bijdrage: Borderline en angst

Carolien Entrop is geregistreerd psychotherapeute en heeft gedurende haar loopbaan ruime expertise opgebouwd in het werken met EMDR eye movement desensitization and reprocessing en Somatic Experiencing volgens de methode Levine. Zij is lid van diverse therapie verenigingen, internationaal erkend Sandplay psychotherapeute en advandced somatic experiencing participant. Carolien werkt met mensen van verschillende leeftijden en culturen.

Carolien Entrop gaat in deze deelsessie in op borderline in relatie tot angstproblematiek, waarbij zij de zienswijze op borderline van de polyvagaal theorie centraal stelt, en hoe zij dit in praktijk brengt.

Drs. Rolf Tebbens
Bijdrage: De invloed van persoonlijkheidsstoornissen bij ouders op de ontwikkeling van hun kinderen

Rolf Tebbens is orthopedagoog en trainer en werkt als preventiemederker bij Dimence.

Volwassenen met persoonlijkheidsstoornissen zoals borderline zijn vaak ouder. Hun gedrag kan heftig en onvoorspelbaar zijn.
Deze stoornissen hebben veel invloed in het gezin en dus ook op de kinderen. Jonge kinderen ervaren veel stress en oudere kinderen raken gemakkelijk geparentificeerd.
Wat zijn risico- en beschermende factoren? Hoe kunnen we ouders en kinderen helpen om ervoor te zorgen dat deze kinderen zich gezond ontwikkelen en de transgenerationele overdracht stopt? Wat gebeurt er al op dat terrein?

Prof. Dr. Karin Slotema
Bijdrage: BPS: van signaleren naar behandelen

Karin Slotema is psychiater en werkzaam bij het Programma Persoonlijkheidsstoornissen van PsyQ in Den Haag. Zij geeft onderwijs over persoonlijkheidsstoornissen en dissociatie bij de Faculteit Sociale Wetenschappen en is bijzonder hoogleraar aan de Erasmus School of Social and Behavioral Sciences van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Verder is zij onder andere lid van de Landelijke Visitatiecommissie voor de opleiding psychiatrie en lid van de Commissie Wetenschappelijke Activiteiten van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie.

Stigmatisering en misvattingen hebben een grote negatieve invloed op de behandeling van mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Tijdens deze presentatie krijgen deelnemers een overzicht en handvatten voor destigmatisering en herkennen van symptomen van een borderline persoonlijkheidsstoornis. Vervolgens wordt stil gestaan bij de behandelmogelijkheden; behandeling geeft een afname van klachten en tot de helft voldoet niet maar aan de diagnose borderline persoonlijkheidsstoornis. Tot slot worden mogelijkheden voor kortdurende behandeling van een borderline persoonlijkheidsstoornis gepresenteerd.