Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Prof. Dr. Mario Braakman
Bijdrage: Cultuurverschillen: migratie. diversiteit en sociale verandering

Mario Braakman is psychiater, psychotherapeut en cultureel antropoloog. Hij verrichte antropologisch veldwerk onder Maya indianen in Yucatan, Mexico en studeerde cum laude af als antropoloog. Na het behalen van zijn artsdiploma begon hij met zijn opleiding tot psychiater en was hij tien jaar lang hoofd behandeling van een gespecialiseerde psychiatrische kliniek voor asielzoekers en vluchtelingen van het latere Pro Persona. Sinds 2007 is hij hoofdopleider psychiatrie van Pro Persona en in 2013 promoveerde hij op een onderzoek naar het vaststellen van de diagnostische validiteit van het concept ‘psychotische posttraumatische stress stoornis’ bij vluchtelingen. Daarnaast is Mario psychiater van een transcultureel psychiatrisch behandelteam en verricht hij second opinions bij migranten en vluchtelingen met psychiatrische problematiek. Gedurende zijn gehele carrière verrichte hij Pro Justitia rapportages en momenteel uitsluitend gespecialiseerde rapportages bij onderzochten met een migratie-achtergrond. Tevens is hij als hoogleraar transculturele forensische psychiatrie verbonden aan de Tilburg University.

Plenair: Cultuurverschillen: migratie. diversiteit en sociale verandering

Onderzoek naar cultuurverschillen, migratie, diversiteit en sociale verandering biedt inzicht in de dynamische interacties tussen individuen en groepen van verschillende achtergronden en de bredere maatschappelijke context waarin zij zich bevinden. Het begrijpen en waarderen van deze complexe processen is essentieel voor het bouwen van inclusieve en veerkrachtige samenlevingen in een steeds diverser wordende wereld. Mario Braakman slaat in deze plenaire bijdrage de brug van onderzoek naar praktijk.

Deelsessie: Interculturele sensitiviteit: hoe dan?

Interculturele sensitiviteit verwijst naar het vermogen van een persoon om effectief en adequaat om te gaan met culturele diversiteit. Het houdt in dat men openstaat voor, begrip heeft van, en respect toont voor individuen en groepen uit verschillende culturen en dat men zich bewust is van de eigen culturele normen, waarden, overtuigingen en percepties. Interculturele sensitiviteit gaat vaak hand in hand met interculturele competentie, wat impliceert dat men over de kennis, vaardigheden en attitudes beschikt om effectief te communiceren en interageren met mensen uit verschillende culturen. Mario Braakman geeft tips om adequaat om te gaan met interculturele sensitiviteit in de rol van professional.

Dr. Anna de Haan
Bijdrage: Het benutten en vergroten van veerkracht bij migratie

Anna is psycholoog en onderzoeker en is als senior projectleider / adviseur werkzaam bij Pharos. Zij is betrokken bij verschillende projecten rondom vluchtelingenkinderen en vluchtelingengezinnen. Veel van deze projecten hebben betrekking op het (psychisch) welbevinden van deze kinderen en hun ouders, de belangrijke rol die school daarbij heeft en de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Daarnaast werkt zij aan projecten die zich richten op de toegankelijkheid en kwaliteit van de jeugdhulp voor deze groep en houdt zij zich bezig met de ontwikkeling van online modules voor professionals en vrijwilligers die werken met mensen met een vluchtelingenachtergrond. Hiervoor heft zij als onderzoeker gewerkt bij verschillende Jeugd-GGZ instellingen. Haar promotieonderzoek (2014) ging over migrantenjeugd in de GGZ: “Ethnic minority youth in youth mental health care: utilization and dropout”.

Deze plenaire bijdrage onder leiding van Anna de Haan en Saskia Sliedrecht gaat over trauma en het versterken van veerkracht bij kinderen/jongeren met een vluchtachtergrond (en andere nieuwkomers). Specifieke aandacht gaat hierbij uit naar de rol van de jeugdzorg/jeugd-ggz en het onderwijs. De focus ligt op de bewustwording van wat je kunt doen in de normale context (school/vrije tijd/thuis) om de veerkracht van deze kinderen/jongeren te vergroten. Er volgt kennis over traumasensitief onderwijs en traumasensitief begeleiden/behandelen bij jongeren/kinderen en gezinnen met migratieachtergrond. Tevens ontstaat er bewustzijn over onze 'westerse' visie op migratie en vluchtelingkinderen; met welke bril wordt er naar hen gekeken? Kant en klare antwoorden zijn helaas niet altijd mogelijk, wel worden deelnemers aan het denken gezet en volgen een aantal tips en praktische handvatten.

Drs. Saskia Sliedrecht
Bijdrage: Het benutten en vergroten van veerkracht bij migratie

Saskia Sliedrecht is orthopedagoog en Gz-psycholoog en werkt als projectleider inclusie bij YOIN/Entrea Lindehout. Zij heeft veel kennis en ervaring in het werken met alleenstaande minderjarige vluchtelingen en is mede-ontwikkelaar van IAG-V, intensieve ambulante gezinsbehandeling voor gezinnen met een vluchtverhaal. Saskia is traumabehandelaar van voornamelijk kinderen met een vluchtverhaal en zij geeft regelmatig trainingen in cultuursensitief- en traumasensitief werken.

Saskia Sliedrecht verzorgt deze presentatie samen met Dr. Anna Haan

Dr. Indra Boedjarath
Bijdrage: Werken vanuit een cultuursensitieve houding met vrouwelijke migranten en vluchtelingen

Indra Boedjarath heeft zich als gz-psycholoog/psychotherapeut toegelegd op de interculturele hulpverlening. Indra is werkzaam als vrijgevestigde en bij Familysupporters en ze was directeur van Mikado, het landelijk kenniscentrum interculturele zorg. Regelmatig verzorgt zij publicaties, lezingen, trainingen en colleges over interculturele hulpverlening. Ze is gepromoveerd op het onderwerp suïcide en cultuur.

Vrouwelijke vluchtelingen zijn een kwetsbare groep migranten. Volgens (inter)nationaal onderzoek beïnvloeden zaken als trauma, gendergerelateerd en seksueel geweld, acculturatie en accumulatieve stress hun mentaal welzijn. Ook de positie van vrouwelijke migranten en vluchtelingen is vaak slechter dan bij mannen. Wat is bekend uit wetenschappelijk onderzoek, wat betekent dit voor de hulpverlening aan vrouwelijke migranten en vluchtelingen en hoe hier gestalte aan te geven in de praktijk vanuit een cultuursensitieve houding?

Drs. Elize Smal
Bijdrage: Cultuursensitief omgaan met gezinshereniging: voor, tijdens en na de hereniging

Elize Smal studeerde Sociaal Culturele Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij werkt als senior adviseur Gezondheid en Migranten bij Pharos.

Cultuursensitief omgaan met gezinshereniging is essentieel gezien de grote diversiteit aan culturele normen, waarden en praktijken waarmee families zich identificeren. Gezinshereniging kan dan ook een complex en emotioneel proces zijn, waarbij cultuursensitiviteit een cruciale rol speelt in elke fase van de hereniging. Door een cultuursensitieve benadering te hanteren bij gezinshereniging, kunnen professionals de unieke behoeften en uitdagingen van elk gezin beter begrijpen en adresseren, wat kan leiden tot meer positieve en duurzame uitkomsten voor alle betrokkenen.

Kaveh Bouteh
Bijdrage: Omgaan met ruis in de communicatie

Kaveh is trainer en adviseur bij Pharos, een landelijke organisatie die zich onder meer bezig houdt met het duurzaam verbeteren van de kwaliteit, effectiviteit en toegankelijkheid van zorg en preventie aan laagopgeleiden, migranten en vluchtelingen. Hij is daarnaast als gastdocent verbonden aan diverse hogescholen en universiteiten en is gespecialiseerd in healthcare and diversity, health literacy en diversiteitsmanagement.

Omgaan met ruis in de communicatie met niet-westerse mensen en hier sensitief mee omgaan, vereist een bewuste en reflectieve benadering. Ruis in communicatie kan ontstaan door verschillen in taal, culturele normen, waarden, verwachtingen en interpretaties. Door bewust en attent om te gaan met ruis in communicatie, kan een dieper begrip en respect voor culturele diversiteit worden bevorderd. Kaveh Bouteh biedt inzichten en strategieën om effectief en sensitief te communiceren met mensen uit niet-westerse culturen.

Drs. Manik Djelantik
Bijdrage: Cultuursensitief omgaan met vluchtelingen: twee voorbeelden uit de klinische praktijk

Drs. Manik Djelantik is psychiater in opleiding bij het UMC Utrecht. Zij is daarnaast als promovenda verbonden aan de afdeling Klinische Psychologie van de Universiteit Utrecht en aan Arq Psychotrauma Expert Groep. Haar onderzoek richt zich op de meting, theorie en behandeling van traumatische rouw - de combinatie van persisterende complexe rouwstoornis, posttraumatische stress en depressie in de nasleep van traumatische verliezen. Een van haar doelen is een screening instrument te ontwerpen voor traumatische rouw. Zij is tevens betrokken bij de nieuwe behandeling Beknopte Eclectische Psychotherapie - Traumatische Rouw (BEP-TR). Deze behandeling richt zich op de combinatie van post traumatische rouw en de complexe rouwstoornis. De effectiviteit en haalbaarheid van deze behandeling wordt op dit moment getest bij een groep vluchtelingen.

Tijdens deze deelsessie zal Manik Djelantik twee projecten presenteren. De eerste presentatie zal gaan over Beknopte Eclectische Psychotherapie - Traumatische Rouw (BEP-TR). Deze behandeling richt zich op de combinatie van post traumatische rouw en de complexe rouwstoornis. De effectiviteit en haalbaarheid van deze behandeling is onderzocht bij een groep vluchtelingen, waarbij expliciet is gekeken naar de rol van post-migratie stressoren op de effectiviteit van de behandeling. In het tweede deel van de sessie zal worden ingegaan op een casusbeschrijving van een vluchtelingen gezin op onze polikliniek kinder- en jeugdpsychiatrie. In deze casusbeschrijving illustreren we welk soort uitdagingen wij ervaren in de diagnostiek bij vluchtelingenkinderen en welke oplossingen wij hebben gevonden. Belangrijke thema’s zijn: een vertrouwensband opbouwen, zorgvuldige en uitgebreide diagnostiek op psychiatrisch en somatisch vlak, omgang met psychosociale omstandigheden van het gezin en moral distress (ethische dilemma’s).

Drs. Guus Feron
Bijdrage: Congresmanager

Guus is opgeleid als jeugdhulpverlener en studeerde Comparative European Social Studies aan de University of North London. Op de werkvloer lag zijn hart bij het systemisch werken met (LVB-) jongeren met bijkomende psychiatrische problematiek. Hij werkte regelmatig voor het consulententeam (het huidige CCE) en heeft meer dan 20 jaar ervaring in leidinggevende- en beleidsfuncties. Hij was onder andere manager, projectleider en directeur van een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Guus is getrouwd, vader van twee kinderen en trotse grootvader van drie kleinkinderen.