Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader. 

Prof. Dr. Lenneke Alink
Bijdrage: Verwaarlozing nader belicht

Prof. Dr. Lenneke Alink is hoogleraar Forensische gezinspedagogiek en Wetenschappelijk Directeur van het instituut Pedagogische wetenschappen van de Universiteit Leiden. Ze promoveerde in 2006 aan de Universiteit Leiden en was van 2006 tot 2008 visiting scholar bij het Center for Child Development, University of Minnesota. Naast haar functie in Leiden bekleedde zij van 2012-2017 de Jan Brouwer leerstoel ‘Preventie en gevolgen van kindermishandeling en verwaarlozing’ aan de VU. Haar onderzoek richt zich op verschillende aspecten van ongunstige ervaringen in de kindertijd, opvoedingsproblemen en kindermishandeling, zoals risicofactoren, oorzaken, gevolgen, preventie en beslissingen in kinderbeschermingszaken.

Verwaarlozing is de meest voorkomende vorm van kindermishandeling. In de wetenschappelijke literatuur en de praktijk krijgt het echter niet altijd de meeste aandacht. In deze bijdrage zal Lenneke Alink spreken over de prevalentie, risicofactoren en gevolgen van verwaarlozing. Vervolgens zal zij ingaan op mogelijke oorzaken, inclusief de eigen jeugdervaringen van de ouder, om zo te komen tot een beter begrip van verwaarlozing, ten dienste van preventie en behandeling.

Drs. Lies Wenselaar
Bijdrage: Verwaarlozing en zorgtekort bij KOPP / KVO kinderen

Lies Wenselaar is werkzaam als (kinder- en jeugd)psychiater en (kinder- en jeugd)psychotherapeut in eigen praktijk. Zij werkt al bijna meer dan 40 jaar met KOPP/KVO-gezinnen, zowel binnen de vrijwillige als de gedwongen hulpverlening. Als docent (o.a. RINO en KING-nascholing) heeft zij een groot aantal bijscholingscursussen en lezingen over dit onderwerp verzorgd. Lies kan bogen op een brede werkervaring in zowel de reguliere (kinder- en jeugd) GGZ alsmede binnen de verslavingszorg voor 12+ en jongvolwassenen en hun ouders. Ook heeft zij gewerkt met en voor kinderen met een verstandelijke beperking en hun ouders. Hiernaast was zij vele jaren als onafhankelijk adviseur en onderzoeker betrokken bij de gedwongen (jeugd) hulpverlening, in zaken van de Kinderbescherming en Jeugdzorg.

Kinderen van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen lopen een verhoogd risico op emotionele-, pedagogische-, materiële- en lichamelijke verwaarlozing naast het onthouden van passende medische zorg. Evenzo lopen de kinderen een verhoogd risico om in de thuissituatie met mishandeling en seksueel misbruik te worden geconfronteerd. Wat kunnen wij als hulpverleners doen om deze risico's te herkennen en terug te dringen?

Prof. Dr. Majone Steketee
Bijdrage: Armoede: wat betekent het voor kinderen

Majone Steketee is wetenschappelijk directeur bij het Verwey-Jonker Instituut en heeft een breed inhoudelijk profiel. Zij is expert op de terreinen van jeugd(zorg), geweld in afhankelijkheidsrelaties en de geestelijke gezondheidszorg. Sinds 2016 is Majone daarnaast bijzonder hoogleraar Orthopedagogiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Vanuit die rol houdt zij zich vooral bezig met de intergenerationele overdracht van huiselijk geweld. Zij heeft veel ervaring op het doen van kwantitatief en kwalitatief onderzoek, waaronder verschillende survey onderzoeker onder jongeren en volwassenen met behulp van internetvragenlijsten. Haar expertise is gericht op huiselijk geweld en kindermishandeling, jeugd en opvoeding.

Bijna een op de acht kinderen leeft in armoede met gevoelens van angst, afhankelijkheid en ongelukkig zijn. Wat betekent armoede voor hun dagelijkse situatie en welbevinden, hoe gaan kinderen met armoede om en wat kunnen professionals doen om de schade op de lange termijn te beperken?

Drs. Jolande Schoonenberg
Bijdrage: Medische verwaarlozing:

Jolande Schoonenberg is werkzaam als vertrouwensarts bij Veilig Thuis en MOC Kabouterhuis Amsterdam. Zij is voorzitter van de VVAK, de Vereniging van Vertrouwensartsen, en betrokken bij de ontwikkeling van richtlijnen over verschillende vormen van kindermishandeling, waaronder Seksueel misbruik en Pediatric Condition Falsification: kindermishandeling door falsificatie.

In de literatuur worden diverse definities van verwaarlozing gehanteerd, waarbij doorgaans onderscheid wordt gemaakt tussen lichamelijke verwaarlozing en emotionele of affectieve verwaarlozing. In deze praktijkgerichte bijdrage gaat Jolande Schoonenberg in op signalering van medische verwaarlozing en het bieden van een adequaat hulpaanbod.

Haike Germann
Bijdrage: Zelfverwaarlozing als gevolg van een negatieve koppeling van liefde

Haike Germann is zelfstandig emotief therapeut en docent Emotieve Therapie voor Opleidingsinstituut SET. Zij heeft ruime ervaring in het begeleiden van cliënten naar het neutraliseren van emotionele blokkades en het doorbreken van storende herhalende patronen in hun privéleven en werk.

Haike Germann gaat in deze deelsessie in op vroegkinderlijk trauma en het ontstaan van negatieve koppelingen van liefde aan afwijzing en/of aan prestatie in het licht van verwaarlozing. Zij zal aan de hand van relevante casuïstiek uiteenzetten wat de aard en de impact hiervan is en wat de relatie is tussen deze negatieve koppelingen van liefde en emotionele blokkades, die ook wel ladingen genoemd worden. Tevens vertelt zij hoe dit hele systeem geneutraliseerd wordt met behulp van ‘the second brain’, een autonoom zenuwstelsel wat zich in de darmen bevindt. Daarnaast gaat ze kort in op de verschillen tussen Emotieve Therapie en andere vormen van therapie.

José Koster
Bijdrage: Gespreksvoering met ouders over verwaarlozing en zorgtekort

José Koster doceert, traint en coacht (teams) beroepskrachten en studenten in het onderwijs, welzijn en zorg, in de omgang met ouders en leidt projecten op het gebied van werken met ouders en de (onderlinge-) communicatie. Zij is trainer en mede-ontwikkelaar van de vakopleiding ‘Individuele Opvoedopstellingen’ en Mastertrainer van het programma ‘Het Begint Bij Mij’ Daarnaast is zij werkzaam als supervisor (LVSC) en heeft zij een praktijk voor coaching en Individuele Opvoedopstellingen in Haarlem.  Zij heeft ruime ervaring en kennis over o.a. ouderschap & opvoedondersteuning; -migratie; -LVB; -detentie; en -(jeugd- ) zorg. 

De ouderbegeleidende positie is een hulpmiddel dat professionals helpt om hun samenwerking met ouders in lastige situaties effectiever, beter en bewuster vorm te geven. Juíst wanneer risico's hoog oplopen, is er een middel nodig om naast in plaats van tegenover de ouder te staan. Dan voelt de ouder zich gezien en gesteund, waardoor er bereidheid is om open te staan voor een andere werkelijkheid. José Koster legt uit hoe dit instrument kan helpen om met ouders in gesprek te gaan rondom verwaarlozing en zorgtekort.

Dr. Marja W. Hodes
Bijdrage: Ouderschap en opvoeding bij mensen met een LVB

Marja is NVO orthopedagoog-generalist, klinisch psycholoog, supervisor en opleider. Zij werkt als psycholoog bij ASVZ en promoveerde op een onderzoek gericht op het ondersteunen van ouders met een verstandelijke beperking. Hiervoor ontwikkelde zij een opvoedinterventie die gericht is op sensitief opvoeden door ouders met een verstandelijke beperking. Daarnaast is Marja voorzitter van het bestuur van Stichting Downsyndroom.

In deze presentatie laat Marja W. Hodes zien hoe ouders met een LVB gevoeliger gemaakt kunnen worden voor ouderschap en opvoeding middels video-behandeling. Na een korte introductie over de LVB doelgroep zal zij risicovol ouderschap bij mensen met een verstandelijke beperking linken aan sensitieve ouderschapsinterventies in relatie tot zorgtekort en verwaarlozing. Daarbij wordt ook ingegaan op nabijheid van hulpverlening en het belang van een steunend netwerk.