Prof. Dr. Stefan van der Stigchel
Bijdrage: Zo werkt aandacht

Stefan van der Stigchel is hoogleraar Cognitieve Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Hij staat aan het hoofd van de onderzoeksgroep AttentionLab die onderzoekt hoe aandacht en visueel bewustzijn samen ons beeld van de wereld vormen. Op dit moment doet Stefan onderzoek naar visueel werkgeheugen. Naast zijn wetenschappelijke publicaties is hij auteur van de populairwetenschappelijke boeken 'Zo werkt Aandacht' en 'Concentratie', en meer recent 'Grip op je aandacht'. Zijn boeken worden internationaal uitgegeven, onder andere bij MIT Press.

Mails, appjes, banners, pushberichten, trending topics en kattenfilmpjes – het is tegenwoordig moeilijker dan ooit om je langer dan een paar minuten onafgebroken te concentreren. Vooral voor mensen met aandachtsproblemen is onze omgeving een bron van afleiding. In deze inleidende bijdrage vertelt Stefan van der Stigchel hoe concentratie en aandacht werken en legt hij de nieuwste wetenschappelijke inzichten uit over deze cognitieve functies. Maar bovenal geeft hij technieken waarmee de concentratie langer vastgehouden kan worden.
 

Prof. Dr. Sandra Kooij
Bijdrage: Is ADHD uitsluitend iets voor jongens?

Sandra Kooij is psychiater en sinds 1995 bezig met ADHD op volwassen leeftijd te onderzoeken, te onderwijzen en te behandelen. Ze richtte in 2002 bij PsyQ Den Haag Afdeling en Kenniscentrum ADHD bij volwassenen op, en verder the European Network Adult ADHD en de DIVA Foundation, die het Diagnostisch interview voor ADHD bij volwassenen uitgeeft in 28 talen. Sinds 2020 is ze bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen. Haar onderzoek richt zich op ADHD, slaap en gezondheid, ADHD bij ouderen, en op ADHD en hormonale stemmingswisselingen bij vrouwen. 

Aanvankelijk leek ADHD meer een 'jongetjesprobleem of mannenziekte'. Hoe kan ADHD zich uiten bij meisjes en vrouwen? Welke kennis is van belang en wat kun je hiermee in je rol van hulpverlener of leerkracht?

Prof. Dr. Saskia van der Oord
Bijdrage: De begeleiding van ouder- en leraargedrag

Saskia van der Oord is psycholoog en cognitief gedragstherapeut. Zij is als docent verbonden aan de UvA en de Universiteit Leuven.

Wat is belangrijk in de begeleiding van ouders van kinderen met ADHD en hulpverleners of leerkrachten die werken met deze doelgroep? Welke effectieve technieken zijn beschikbaar en wat werkt en bij wie werkt wat? Saska van der Oord deelt uitkomsten uit wetenschappelijk onderzoek en richt zich vervolgens op implicaties voor de praktijk.

Prof. Dr. Tessa Kieboom
Bijdrage: Hoogbegaafdheid en ADHD

Tessa Kieboom verdiept zich sinds 1998 in hoogbegaafdheid. Ze startte haar loopbaan onder mentorschap van Prof. dr. Franz Mönks. Door haar jarenlange praktijkervaring met meer dan 10.000 hoogbegaafde jongeren en volwassenen is ze uitgegroeid tot een veelgevraagd expert in Vlaanderen en Nederland. Haar boek 'Hoogbegaafd als je kind (g)een Einstein is' is een bekend standaardwerk. Tessa is bestuurder van Exentra en samen met Kathleen Venderickx co-titularis van de Leerstoel Hoogbegaafdheid aan de Uhasselt.

Hoogbegaafde kinderen kunnen gedrag vertonen dat lijkt op ADHD. Maar kan Hoogbegaafdheid samengaan met ADHD? Tessa Kieboom deelt in deze deelsessie de belangrijkste kennis omtrent Hoogbegaafdheid in combinatie met ADHD en geeft daarbij ook concrete handreikingen voor de praktijk.

Prof. Dr. Arnt Schellekens
Bijdrage: ADHD en verslaving

Arnt Schellekens is psychiater en promoveerde op genetica van alcoholverslaving. Binnen RadboudUMC en Donders Instituut heeft hij zorg voor patiënten met verslavingsproblematiek en verslavingsonderzoek gecombineerd. Hij geeft daarbij leiding aan het Nijmegen Institute for Scientist Practitioners in Addiction (NISPA). Zijn onderzoek richt zich op vertaling van wetenschap naar praktijk. Daarbij heeft psychiatrische co-morbiditeit zijn bijzondere interesse. Per 2020 is hij benoemd als hoogleraar psychiatrie en verslaving teneinde zijn onderzoekslijn verder door te kunnen ontwikkelen.    

Impulsieve aandoeningen zijn vaak gerelateerd aan illegale of schadelijke acties. Drinken, drugs gebruiken, risicovol seksueel gedrag vertonen en gokken kunnen allemaal als impulsief gedrag worden beschouwd. Welke wetenschappelijke kennis is beschikbaar met betrekking compulsiviteit en impulsiviteit met betrekking tot ADHD en verslaving en wat impliceert dit voor de praktijk in het werken met jeugdigen en volwassenen met ADHD? Naast het delen van kennis zal deze ook nader worden toegelicht aan de hand van casuïstiek.

Anton Horeweg M SEN
Bijdrage: ADHD in de klas

Anton Horeweg is gedragsspecialist (M SEN) en was bijna veertig jaar leraar in het basisonderwijs. Hij is auteur van diverse onderwijsboeken, waaronder Handboek Gedrag op school en De traumasensitieve school. Anton is ook auteur van de website www.gedragsproblemenindeklas.nl
Hij heeft zitting in Expertteams Project Leer-Kracht: (NCOJ) en Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KC-KJP), lid van de Academische Werkplaats voor ADHD en druk gedrag, was trainer en methodiekontwikkelaar voor het NCOJ en is veelgevraagd spreker op scholen en congressen.

Kinderen met ADHD vertonen vaak opstandig, afwerend of impulsief gedrag in de klas. Er blijkt dan ook vaak sprake te zijn van comorbiditeit en stoornissen die regelmatig met ADHD voorkomen zijn autisme spectrum stoornissen, stemmingsstoornissen, angststoornissen, ticstoornissen en gedragsstoornissen. Maar welke kennis is van belang en welke interventies zijn effectief in de begeleiding van deze kinderen in de klas? Anton Horeweg geeft concrete tips op welke wijze je een co-regulator kunt zijn voor deze kinderen. In die rol kun je het kind helpen om zichzelf te leren reguleren. Hoe dit in zijn werk gaat, zal in deze deelsessie concreet worden uitgelegd.

Drs. Bas van Heycop ten Ham
Bijdrage: Logisch dat je depressief en angstig wordt van ADHD

Bas is klinisch psycholoog/GZ-psycholoog en sinds 2003 lid van het Landelijk Netwerk ADHD-behandelaars voor Volwassenen. Daarnaast is hij lid van De Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën. Bas heeft in verschillende settings gewerkt met jongeren en volwassenen met ADHD, al dan niet met co-morbiditeit. Hij is auteur van verschillende studie- en zelfhulpboeken, waaronder 'Gedragstherapie 1 en 2', 'Transdiagnostische factoren' en 'Het is alsmaar zo druk in mijn hoofd' (ADHD bij volwassenen).
Momenteel werkt hij vanuit zijn eigen praktijk in Zwolle en is hij daarnaast werkzaam voor Psychiatrie Rivierenland te Tiel.

ADHD kan sluipenderwijs leiden tot angst en depressie. Angst, omdat je merkt dat dingen je moeilijker afgaan dan leeftijdsgenoten, en depressie omdat je met meer faalervaringen en mislukkingen te maken hebt. Maar ook neurobiologisch is er een verklaring voor de hoge comorbiditeit van angst en depressie bij ADHD. Het leven kost meer moeite en geeft meer stress. En van chronische stress is bekend, dat het angstig en depressief kan maken. In deze deelsessie wordt ingegaan op de psychologische- en neurobiologische mechanismen die kunnen leiden tot angst en depressie, met een nadruk op hoe angst en depressie te behandelen zijn.

Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.